Pokrzywka to powszechna dolegliwość, która dotyka co czwartą osobę. Niepozorna wysypka, a raczej towarzyszący jej świąd potrafi mocno dać się we znaki. Do tego dochodzą jeszcze czerwone bąble, opuchlizna i obrzęk.
Niestety nie zawsze da się jednoznacznie ustalić, co jest przyczyną pokrzywki, dlatego dobór metody leczenia może stać się problemem. Dowiedz się, jakie czynniki najczęściej doprowadzają do rozwoju pokrzywki.
Z artykułu dowiesz się:
- jakie są przyczyny pokrzywki,
- czym objawia się pokrzywka,
- jakie są rodzaje pokrzywki,
- jak wygląda diagnostyka pokrzywki,
- w jaki sposób leczyć pokrzywkę.
Pokrzywka – przyczyny
Pokrzywka może mieć różnorakie podłoże.
Alergie
Jedną z najczęstszych przyczyn pokrzywki jest alergia na:
- pokarmy lub ich składniki,
- leki,
- pyłki roślin,
- sierść zwierząt,
- chemikalia,
- lateks,
- jad owadów.
Choroby
Pokrzywkę mogą wywoływać także różne choroby, w tym m.in.:
- choroby infekcyjne wywoływane przez bakterie, grzyby i pasożyty przewodu pokarmowego, jak i zakażenia wirusowe,
- choroby tarczycy,
- choroby autoimmunologiczne (np. pokrzywka naczyniowa w przebiegu tocznia układowego).
Bodźce
Wysypka na skórze nazywana pokrzywką może być wynikiem reakcji na bodziec taki jak:
- zimno,
- gorąco,
- ucisk,
- wibracje,
- światło UV,
- potarcie,
- zadrapanie.
Rodzaje pokrzywki – jakie są?
Biorąc pod uwagę czynniki wywołujące pokrzywkę, możemy podzielić ją na różne typy. Wyróżniamy następujące rodzaje pokrzywki:
- pokrzywka idiopatyczna (samoistna) – przyczyna jej pojawienia się jest nieznana. Pokrzywka w postaci ostrej trwa krócej niż 6 tygodni, natomiast w przewlekłej utrzymuje się ponad 6 tygodni;
- pokrzywka polekowa – dzieli się na pokrzywkę alergiczną (uczulenie na daną substancję będącą składnikiem leku) i pokrzywkę niealergiczną (występuje np. po spożyciu leków zaostrzających objawy pokrzywki idopatycznej);
- pokrzywka cholinergiczna – pojawia się w wyniku wzrostu temperatury ciała wywołanego ogrzaniem ciała w pozycji biernej lub wysiłkiem fizycznym;
- pokrzywka aspirynowa – reakcja organizmu na aspirynę obecną zarówno w lekach, jak i produktach spożywczych;
- pokrzywka pokarmowa – bezpośrednią jej przyczyną jest reakcja alergiczna na różnego rodzaju pokarmy lub odpowiedź na produkty wyzwalające histaminę;
- pokrzywka kontaktowa – pojawia się na skutek zetknięcia się z czynnikiem ją wywołującym;
- pokrzywka fizyczna – wyróżniamy pokrzywkę: wodną, słoneczną, zimną, dermograficzną (będącą skutkiem tarcia), opóźnionego ucisku i wibracyjną.
Pokrzywka – charakterystyczne objawy
Pokrzywka przybiera postać różowych bąbli i obrzęków, którym towarzyszy uporczywe swędzenie. Zmiany te:
- mogą zarówno pojawiać się w dowolnym miejscu na ciele i skupiać się w jednym lub kilku miejscach, jak i pokrywać całe ciało;
- mogą przybierać różny kształt (np. pokrzywka wywołana tarciem bądź zadrapaniem objawia się czerwonymi liniami);
- krótko utrzymują się w jednym miejscu, zazwyczaj „wędrują” po ciele;
- bledną pod naciskiem palca;
- mogą utrzymywać się do 6 tygodni – pokrzywka ostra lub ponad 6 tygodni – pokrzywka przewlekła.
Oprócz zmian na skórze u chorego dodatkowo może wystąpić gorączka, ból stawów, zaburzenia ze strony układu pokarmowego i złe samopoczucie.
Diagnostyka i leczenie pokrzywki – jak wygląda?
W przypadku, gdy zmiany na skórze utrzymują się przez dłuższy czas, warto skonsultować się z lekarzem. Kluczowe znaczenie podczas wizyty w gabinecie będzie mieć wywiad.
Jeśli mamy podejrzenia względem przyczyny pojawienia się zmian, należy o nich poinformować specjalistę. W zależności od czynnika wywołującego pokrzywkę może pojawić się konieczność przeprowadzenia specjalistycznych badań.
Jak rozpoznać pokrzywkę?
Czasem w postawieniu diagnozy oznacza się stężenie immunoglobin IgE i wykonuje testy skórne. Z kolei przy podejrzeniu nadwrażliwości na leki zasadne staje się wykonanie prób śródskórnych.
W przypadku, gdy do powstania zmian na skórze mogła przyczynić się nietolerancja niektórych pokarmów, zaleca się zastosowanie diety eliminacyjnej. Chory przez co najmniej tydzień spożywa wyłącznie wodę mineralną, słabą herbatę, ryż i ziemniaki. Po upływie 7 dni zaczyna stopniowo wprowadzać nowe pokarmy, jednocześnie obserwujać reakcję skóry.
Jeśli lekarz podejrzewa pokrzywkę będącą wynikiem nietolerancji kwasu acetylosalicylowego, doradza pacjentowi dietę opartą na wodzie mineralnej, herbacie, chudym białym serze, ziemniakach, ryżu i mięsie z wyjątkiem drobiu i ryb. Objawy powinny ustąpić w ciągu 7-10 dni od momentu wprowadzenia diety.
Leczenie pokrzywki
Pokrzywkę najczęściej leczy się lekami przeciwhistaminowymi. Można je dostać w aptece bez recepty. Jeśli mimo ich przyjmowania zmiany na skórze nie ustępują, należy udać się do lekarza.
W ciężkim przebiegu pokrzywki wdraża się doustne glikokortykosteroidy, ale stosuje się je krótko, gdyż mogą przynieść negatywne skutki dla organizmu.
